Onlar iş sözleşmesi imzalamadan çalışıyor. Bazen emeklerinin karşısında bir kuruş dahi alamıyor. Frankfurter Rundschau’nun Hanau’da yapmış olduğu röportajda, Almanya’da iş arayan pek çok Bulgaristan vatandaşının „köle“ haline getirildiğini yazıyor.
Gözyaşlarına boğulan Petko T. şunları anlatıyor: “Böyle bir şeyin başıma geleceğini asla tahmin etmiyordum.” 48 yaşındaki Bulgaristan vatandaşı Almanya’daki inşaatlarda çalışıyor, ancak üç aydır maaşını alamıyor. Frankfurter Rundschau muhabirine Petko, Almanya’daki işi bulan Bulgaristan arabuluculuk şirketinin Almanya’da sorun olmayacağı konusunda güvence verdiğini belirtiyor. Fakat tam tersi yaşanıyor: Başından itibaren, kararlaştırılan maaştan daha az para verilmeye başlanmış, son dört haftada ise hiç ödeme yapılmamış. Deutsche Welle’nin haberine göre, Petko meslektaşlarından ödünç para alarak hayatta kalabiliyor, çünkü yiyecek için dahi parası yok.
Petko T., sömürü kurbanı haline gelen Bulgaristan vatandaşlarında sadece bir tanesidir. Bu amaçla, iyi kazanç elde eden, ancak herhangi bir sorumluluk almak istemeyen, tamamen opak şirketler, aracılar ve sahne arkası oyuncuları sistemi oluşturulmuştur.
Parasız Bulgaristan’a dönmek
Frankfurter Rundschau ekibi Petko T.’nin çalıştığı Hanau’daki inşaat alanlarından birini ziyaret etti. Ayrıca, ekiple birlikte Almanya’da çalışan Doğu Avrupalı işçilere hukuki yardımda bulunan “Faire Mobilität” projesinin temsilcisi de bulunmaktaydı. Gazeteciler, işçiler ve müteahhit firma temsilcileriyle konuştu. Elde ettikleri sonuç ise yasadışı emeği ve insan ticaretini teşvik eden bir emek sömürüsü sisteminin kurulduğu yönündedir. Bu sisteme sürekli yeni işçi dahil olduğundan, Bulgaristan’a dönen bu “yeni köleler”in yerine, hemen başka biri geçiyor. Hanau’daki şantiyede Nisan 2018 ayından Ağustos sonuna kadar, 18 Bulgaristan vatandaşı çalışmış.
“Faire Mobilität” projesinin temsilcisi İvan İvanov, Petko’nun Almanya’daki şantiyelerde neler olup bittiğine dair mükemmel bir örnek olduğunu belirtiyor. İvanov, Frankfurter Rundschau önünde şunları paylaşıyor: “İşçiler gelip, bazen bir kuruşsuz, bazen cüzzi bir rakamla geri dönüyor. Sorumluluğu altında oldukları şirketi dahi bilmiyorlar. Aracı sistemi kurulmuş, müteahhit şirketlerin ise burada insanları bulunuyor. Tam bir kaos hakim.”
Muhabirler önünde Petko T., 30 yıl boyunca Bulgaristan’daki şantiyelerde çalıştığını söylüyor – son olarak saatte 2 Euro alıyormuş. Almanya’ya a beş Bulgaristan vatandaşı ile birlikte gelmiş. Hatta kendisi onları gurbete gitmeleri için ikna etmiş. Aracı şirket onlara iş sözleşmeleri ve iyi maaş vadetmiş. Grubun ilk durağı, Georgi D.’nin grupla tanıştığı Magdeburg olmuş. Bu esnada yeni gelen işçilerin geverbeshayn belgesi çıkartmaları gerektiği belli olmuş. Serbest meslek sahibi olmalarını sağlayan bir belge. Petko T. ve gruptaki diğer üç kişi önce bu belgeyi çıkartmayı reddetmiş, ancak arabulucu bunu yapmalarında herhangi bir sakınca olmadığını, belgelerini bir şekilde düzenleyeceklerini dile getirmiş. Üç hafta sonra ilk üç işçi Bulgaristan’a geri dönmüş. Bir şeylerin iyiye gitmediğini hissetmişler. Ancak Petko kalmayı tercih etmiş, çünkü eve parasız dönmek istememiş.
Onlar yasal haklarını bilmiyor
Geverbashane belgesine sahip olmak, risk ve sorumlulukların birçoğunun, çalışanın kendisine devredildiği ve serbest meslek sahibi oldukları anlamına gelir. Bununla birlikte, emeği ve çalışma haklarının bir kısmını ve bir saatlik asgari ücret hakkını kaybeder. Ayrıca, serbest meslek sahibi sosyal ve sağlık sigortasını, vergilerini ve işverenler sigorta fonu için para ödemek zorundadır.
İvan İvanov, “Ne yazık ki, bu, inşaat sektöründe yaygın olan kötü bir uygulamadır – birçok ücretlinin serbest meslek ve sözleşmeli istihdam arasında ayrım yapamaması da buna dahil” diye belirtiyor. İvanov, gazeteciler tarafından ziyaret edilen Hanau’daki şantiyede çalışan 9 Bulgaristan vatandaşının inşaat endüstrisindeki en düşük saatlik ücrete göre toplam 40.000 Euro brüt ücret alması gerektiği hesaplıyor. Bunu da inşaat sektöründeki asgari saatlik ücret olan 14,90 Euroya göre hesaplamış oluyor. Ancak bunun yerine, ellerine toplam 10.000 Euro verilmiş.
İvan İvanov, mağdurların Bulgaristan’da haklarını aramaları oldukça zor olduğunu belirtiyor. Ona göre, yasal haklarını arama yolu şöyledir: Mağdur işçiler Almanya’da şikayette bulunmalı, avukat tutmalı ve adli yardım başvurusunda bulunmalıdır. Ülkeyi terk etmişlerse, mahkeme duruşmaları için Almanya’ya gitmeleri gerekiyor.
Deutsche Welle’den
Olaybg.com
